Genre dalam rancangan televisyen tempatan dan perubahan identiti budaya belia Kadazan-Dusun

• Main Author: Cyril Modili
• Format: Thesis
• Language: English; English
• Published: 2023
• Subjects: DS597.33-597.34 Sabah. British North Borneo
• Online Access: https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/39102/1/24%20PAGES.pdf; https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/39102/2/FULLTEXT.pdf; https://eprints.ums.edu.my/id/eprint/39102/

Globalisasi dan kemajuan teknologi digital meningkatkan kebergantungan masyarakat terhadap teknologi digital dalam urusan rutin kehidupan harian. Landskap media juga turut mengalami impak dari segi perubahan pola penggunaan media elektronik seperti televisyen. Sebelumnya, penontonan rancangan televisyen adalah melalui set televisyen, akan tetapi impak globalisasi dan kemajuan teknologi digital telah mencorakkan pola penontonan rancangan televisyen kepada pelbagai skrin dan platform penstriman. Pada masa yang sama, genre rancangan yang disalurkan juga berpotensi untuk membawa budaya luar yang boleh mengancam identiti budaya masyarakat setempat terutamanya kepada golongan belia. Belia merupakan golongan yang mudah terdedah dengan sesuatu yang baharu kerana golongan ini masih dalam proses mengenali diri sendiri dan sekelilingnya. Oleh itu, kajian ini cuba merungkai genre dalam rancangan televisyen tempatan dan perubahan identiti budaya belia Kadazan-Dusun di Sabah. Data kajian diperoleh dengan menggunakan kaedah tinjauan dalam talian, analisis kandungan dan temu bual kumpulan fokus. Tinjauan dalam talian digunakan untuk mendapatkan data tentang pola penggunaan belia terhadap televisyen. Analisis kandungan pula digunakan untuk menganalisis elemen identiti budaya yang terkandung dalam rancangan tempatan yang dipilih. Manakala, temu bual kumpulan fokus digunakan untuk meneliti pengetahuan, pandangan dan pengalaman belia Kadazan-Dusun mengenai identiti budaya yang dipaparkan dalam rancangan yang ditonton serta meneliti signifikan rancangan televisyen dan perubahan identiti budaya dalam kalangan belia Kadazan-Dusun. Kajian mendapati bahawa cita rasa dan kedekatan budaya merupakan dua aspek yang boleh mempengaruhi pemilihan penontonan rancangan televisyen dalam kalangan belia Kadazan-Dusun di Sabah. Aspek cita rasa meliputi keperluan untuk memenuhi kepentingan diri sendiri, mendapatkan maklumat dan cita rasa berkaitan dengan budaya. Manakala, bagi aspek kedekatan budaya, belia Kadazan-Dusun di sabah memilih sesebuah rancangan tempatan berdasarkan kepada elemen identiti budaya mereka seperti bahasa, adat dan kepercayaan, pakaian tradisional, perayaan etnik, makanan tradisional, kesenian dan corak kehidupan atau gaya hidup. Selain itu, kajian juga mendapati bahawa penggunaan televisyen atau televisyen alternatif sebagai platform penstriman rancangan atau program kegemaran dalam era globalisasi pada masa kini bukanlah penentu utama dalam perubahan identiti budaya dalam kalangan belia Kadazan-Dusun. Akan tetapi, peranan terbesar televisyen atau televisyen alternatif adalah untuk memupuk dan menerbitkan rancangan atau program yang mempunyai unsur atau elemen identiti budaya yang signifikan dalam pembentukan identiti budaya belia Kadazan-Dusun di Sabah. Walau bagaimanapun, kajian seumpama ini perlu dilakukan dalam konteks tempatan secara menyeluruh mengenai pola penggunaan set televisyen sebagai platform penstriman, meneliti ketepatan representasi elemen identiti budaya dalam drama, filem dan dokumentari tempatan Sabah serta mengkaji aspek cita rasa rancangan televisyen daripada pelbagai kumpulan masyarakat di Sabah bagi memenuhi cita rasa tempatan. Kajian seperti ini dapat menyumbang kepada industri penyiaran dan perfileman tempatan, sumbangan kepada komuniti tempatan dan juga kepada epistemologi ilmu.